Iedereen heeft een vader en een moeder. Het samenkomen van mannelijke en vrouwelijke energie, een zaadcel en een eicel, heeft geleid tot jou. We zijn in die zin een product van onze ouders. We ontkomen daar niet aan, niemand. De dynamiek tussen onze ouders, hun eigen onverwerkte trauma’s en de manier hoe onze ouders ons benaderen heeft een groot effect hoe we zelf onze mannelijke en vrouwelijke energie leven en bepaalt later vaak ook onze partner keuze.
Tot ongeveer het 12de jaar wil een kind eenduidige boodschappen van beide ouders. Als vader ja zegt, moet moeder ook ja zeggen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Vaak komen er van beide ouders echter verschillende (impliciete) boodschappen. Omdat het kind niet wil of kan kiezen, wordt het daarin uiterlijk loyaal aan de ene ouder en innerlijk aan de andere ouder. Ja, van moeder mocht het een koekje pakken en nee, van vader mocht het niet. Zo kan er een schuldgevoel ontstaan of een bepaalde verscheurdheid. Zolang deze loyaliteit onbewust blijft en het kind van de ene kant naar de andere kant beweegt, spreken we van een diehoeksrelatie.
Omdat een kind zichzelf in eerste instantie niet als individu kan zien, is het gebaat bij een positieve spiegeling. Het kind herkent zichzelf dan in deze positieve spiegel, het is “OK”. Wanneer de positieve spiegeling ontbreekt, ervaart het kind zichzelf als niet OK. Om toch OK te zijn, moet het dus iets gaan doen, presteren, om er weer bij te horen. Omdat de kans bestaat dat dit mislukt (het kind kan niet voldoen aan de externe verwachting van de ouders of aan het eigen opgedane idee van hoe het zou moeten zijn), is er altijd een faalangst op de achtergrond aanwezig. Het kind creëert een vals zelfbeeld en is in de grond altijd onzeker over zichzelf.
Het uitzoeken van de dynamiek tussen de ouders, hoe de ouders onderling op ons overkwamen en hoe we daarop gereageerd hebben is in bijna alle gevallen een belangrijk onderdeel van de therapie. Er zijn enorm veel scenario’s mogelijk, maar vaak zijn er één of twee situaties die op de voorgrond liggen en deze dienen helder gemaakt te worden, omdat ze van grote invloed zijn hoe we nu met onze relaties omgaan. In de driehoek ik-mijn partner-mijn werk, ik-mijn medewerkers-mijn baas of ik-mijn partner-mijn vrienden bijvoorbeeld kan bewustzijn krijgen op de oorspronkelijke driehoek vader-moeder-kind van vitaal belang zijn om ons op een conflictvrije manier te bewegen tijdens ons leven van alledag en alle contacten die daarmee gepaard gaan.
Bij problemen in de relatiesfeer speelt de bovengenoemde driehoek bijna altijd een belangrijke rol. Toch gebeurt het vaak genoeg dat de stap naar de driehoek vader-moeder-kind te beladen is, om er direct mee te werken. Leren duidelijker te communiceren kan dan een eerste stap zijn.
Redder-dader-slachtoffer
Naast de driehoek vader-moeder-kind bestaan er talloze andere driehoeken. Een (bekende) driehoek, die in relaties vaak onbewust speelt, is die van dader-slachtoffer-redder. In een relatie leven we meestal maar één of twee posities van een driehoek, waardoor we de ontbrekende stukken aantrekken en telkens in hetzelfde scenario terechtkomen. Maar… we bewegen ons niet alleen in de buitenwereld in driehoeken, juist ook mentaal bewegen we ons tussen deze poolen. Kijkend vanuit de bovengenoemde driehoek bijvoorbeeld voel je jezelf het ene moment onrechtvaardig behandeld, het volgende moment ben je kwaad op de betreffende persoon en vervolgens zoek je een oplossing om van het hele gedoe af te zijn.
Driehoeken bestaan. We kunnen er niet vanaf. Soms lijkt het alsof we eruit zijn, omdat we tijdelijk een andere positie innemen. Voor een persoon die altijd slachtoffer is, kan het bevrijdend zijn om kwaad te worden. Voor iemand die vaak kwaad op de ander is of altijd het verkeerde in mensen ziet, kan het plezierig zijn, om als hij ziet dat hij te ver gegaan is, de redder uit te hangen. Voor iemand die gewend is de redder uit te hangen kan het heilzaam zijn de ander te laten en na te gaan waar de eigen behoeften liggen. De identificatie met de andere rol kan zeker voor lucht zorgen, maar voor een diepgaande verandering is meer nodig.
Bewustwording op de driehoek zelf, het werkelijk ervaren van alle posities hiervan en de aspecten, imprinten en gedragingen van binnenuit leren kennen, maakt dat de driehoek zijn bindende kracht verliest. Het wordt dan eenvoudiger in oprechtheid en integriteit je eigen koers te varen zonder schuldgevoelens, waardoor de verbinding met je partner zich kan verdiepen en die met je ouders vrij wordt.
Relaties
En wat dan als je geen relatie hebt? En dat wel wil? Ook hier kan bewustzijn op de driehoek vader-moeder-kind een nieuwe beweging op gang brengen. Van nature maakt ieder jongetje de beweging van moeder-naar vader-de wereld in. Voor meisjes is de beweging van moeder-naar vader-naar moeder en dan de wereld in. Dit is geen wet van meden en perzen, maar het is vaak verrassend om te zien hoe het afmaken van deze beweging helpt om weer langzaam aan nieuwe contacten te leggen.
In het algemeen en kort gezegd helpt inzicht in de driehoeksrelaties en de blinde loyaliteit die hieraan vastzit je te bewegen naar een eigen identiteit, waarin je de meerwaarde wordt van de mannelijke en vrouwelijke energie waaruit je bestaat. Zonder verzet, zonder aanpassing en met veel, heel veel energie.