outer dynamics
Een van mijn motto’s is: we zitten met onze aandacht bij de ander, bij de relatie of bij onszelf. In het meest gunstige geval zijn we ons bewust van alle drie tegelijkertijd. Maar vaak is het zo dat we met onze aandacht bij de ander en/of de relatie zitten. “Als jij je goed voelt, voel ik me ook goed”. Of “als het tussen ons oké is, dan voel ik me ook oké”.
Maar… hoe gaat het ondertussen met jou? Ben jij oké, als de relatie even niet lekker loopt? Kun je je eigen beweging maken, als de ander niet oké is? Het zijn zomaar een aantal vragen om bij stil te staan.
Wanneer een hulpvraag gaat over relaties, gaat het al snel over hechtingsstijlen. De – in mijn ogen- vijf hechtingsstijlen zijn:
- veilige hechting
- vermijdende hechting
- ambivalente hechting
- angstige hechting
- gedesorganiseerde hechting
Het is goed je te realiseren, dat een hechtingsstijl ontstaat in de tijd dat er nog geen bewustzijn is over jezelf.
We kunnen niet zeggen: “ik zit hier en voel me zus-en-zo, omdat… en jij zit daar en jij voelt je zus-en-zo, omdat… “
Nee, in de fase dat de hechtingsstijl zich ontwikkelt, is er nog geen zelfreflectie. We kijken naar buiten. Naar de ander. Vaak de caregivers. En we zijn in deze fase afhankelijk van die belangrijke ander. Voor onze overleving. En dus hebben we er baat bij als de relatie met die belangrijke ander zo goed mogelijk is.
In het meest gunstige scenario is de ander afgestemd op ons. Dat voelt goed en onze behoeften worden vervuld. Er is aandacht. Interesse. Er wordt met ons gespeeld. We worden gewaardeerd en gesupport. Tot we meer op eigen benen staan en de wereld met zelfvertrouwen tegemoet kunnen treden. Waarbij we af en toe even bijtanken bij de ander. We worden “iemand in de relatie” in plaats van dat wij “de relatie zijn”.
Onze ontwikkeling binnen deze veilige hechtingsstijl levert later vaak meer evenwichtige relaties op. Waarbij we in staat zijn eventueel ongemak in het juiste perspectief te zien. Onszelf kunnen reguleren. Heen en weer te bewegen tussen onszelf, de ander en de relatie.
Maar als de juiste afstemming om een of andere reden ontbreekt, levert dat ongemak op. Iets, de relatie, voelt niet goed. En bij gebrek aan (zelf)reflectie denken we “dat wij dat zijn”. Dat “het aan ons ligt”.
We zijn dan ongewild geïdentificeerd met de relatie. En we zien niet dat de belangrijke ander zich niet goed op ons afstemt. Nee, wij zijn niet OK, is vaak de interpretatie. En zelfs als we al met onze vinger naar de ander wijzen, worden we niet zelden terecht gewezen. Dus moeten wij nu iets gaan doen om de relatie te herstellen. Met of zonder succes.
Soms proberen we via allerlei slinkse manieren aan onze trekken te komen. En ondertussen doen we veel “alleen”. En durven we niet te zeggen dat het niet zo goed met ons gaat. Want dat zou ineens zichtbaar maken dat er geen relatie is…
De wonden die in onze vroege kindertijd ontstaan, komen later weer aan het licht in onze relaties. De ander moet nu iets doen om de pijn, die getriggerd wordt in de relatie, teniet te doen. “Als hij nou dit doet, dan…”. Of “ zij zou eigenlijk dat en dat moeten doen, zodat…”. Of we gaan aan onszelf voorbij en passen ons aan, om de relatie weer goed te doen verlopen. Want als de relatie OK is, dan zijn wij OK.
Er zijn talloze voorbeelden en dynamieken te noemen. En dat maakt het onderzoeken van je relaties ook zo interessant.
Naast het onderzoek binnen de hechtingsstijlen, kijk ik ook naar een belangrijk moment in de separatiefase.
Daar waar het kind zich langzaam maar zeker losmaakt en met de nodige support, vallen en opstaan, de wereld in gaat.
Globaal zien we dat de caregivers hier twee houdingen in hebben. Die kunnen verschillen in intensiteit.
Ik noem ze hieronder.
ben je te lang vastgehouden of te vroeg losgelaten?
Je kunt jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen, die horen bij deze fase:
- Ben ik te lang vastgehouden? Dat kan zowel door je moeder zijn als door je vader. Maar ook kan de relatie tussen je ouders zo verstorend (geweest) zijn, dat je vanwege je schrikreactie hierop vast bent komen te zitten. Of werd of word je vastgehouden door het gezinssysteem? Omdat er plekken zijn weggevallen door bijvoorbeeld scheiding. Of overlijden. Of misschien was je moeder/vader er dan weer wel en dan weer niet.
- Werd er te snel of te vroeg van mij gevraagd op eigen benen te staan? Werd ik daarin geacht al te kunnen wat ik eigenlijk nog niet kon? Of werd ik zoveel geprezen dat ik al dacht te kunnen wat ik nog niet kon? Mocht ik terugvallen? Werden mijn verdere pogingen de wereld in te gaan opgemerkt of niet?
Werken met een dynamiek binnen je huidige relaties houdt ook in dat je in je eigen achtergrond gaat kijken waar de mogelijk pijn ontstaan is.
systemisch werk
Hoewel ik systemisch werk ook inzet binnen intrapsychische dynamieken en (werk)relaties, heeft de dynamiek binnen het gezin van herkomst mijn speciale aandacht. Door allerlei omstandigheden kan de orde binnen het gezin van herkomst verstoord zijn geraakt. En omdat (zelf)reflectie ontbreekt in de vroege fase van ons leven maakt dit, dat we als kind deze verstoring voelen, zonder dat we nog weten wat er aan de hand is. En dat heeft vergaande consequenties. Ik noem er twee.
- Ons lichaam houdt niet van de verstoorde informatie die op ons afkomt. Het schrikt en zet deze energie, die niet van ons is, in zichzelf vast. Spierspanning kan vervolgens ontstaan om niet nog meer ellende in ons op te nemen. Ons systeem organiseert vervolgens een overlevingsmechanisme, later ons karakter genoemd.
- Omdat we in de vroege fase van ons leven afhankelijk zijn van de groep waartoe wij behoren, zal er bij een verstoring in het gezin van herkomst altijd een poging worden gedaan om de orde te herstellen. We doen dit door een andere plek in te nemen, wat er voor moet zorgen dat het systeem in balans blijft. De groep intact blijft. Relaties blijven bestaan. Onze overlevingskansen groot blijven. Met de belofte dat wij onszelf weer compleet voelen. Daar hopen we op…
wat ga je doen?
Werken binnen het veld van relaties en systemen is wat dynamischer dan puur en alleen innerlijk werk. Naast psycho-educatie neem je zelf regelmatig een plek in binnen de relatie waar je mee werkt. Je staat dan in de kamer met naast of tegenover je de persoon met wie je wilt werken. Of je gaat staan op de plek tussen de anderen van een systeem (werk/gezin van herkomst) waar je naar wilt kijken. En soms is het slimmer om vanuit een afstandje te kijken naar jezelf in een relatie of systeem. De ander(en word(t-en) hierbij telkens gerepresenteerd door vloerankers.
Het volgende komt aan bod:
Helder krijgen van de relatie-dynamiek door middel van psycho-educatie, onderzoek binnen de hechtingsstijlen, rollenspel en intrapsychisch werk.
Werken met het genogram (overzicht van de familie van herkomst) en het doen van opstellingen. Zowel tafelopstellingen als werken met posities op de grond komen aan de orde.
Werken met systemische energie is anders dan werken met een psycho-emotionele dynamiek. In het eerste geval is het doel dat wat niet van jou is, weer in de buitenwereld te krijgen. Je geeft als het ware terug aan het systeem wat van het systeem is. Hierdoor kom je weer in contact met je eigen gevoelens en kan je ook compassie ontwikkelen voor het trauma van de ander(en). Of dat nu directe familieleden zijn of leden uit de generatie-lijnen.
Bij psycho-emotionele pijn die verbonden is aan relationele pijn, gaat het er eerder om de pijn te herkennen, in de passende context te plaatsen en afgesplitste delen van jezelf weer te integreren.
Contact maken met je verlangen. Door je verlangen te formuleren en weer meer in je bewustzijn te krijgen, merk je vanzelf hoe zeer je vastzit in oude (relatie)patronen. Dit nieuwe referentiepunt kan je focus vervolgens blijvend veranderen.
misschien heb jij deze vraag ook?
Welke werkvormen gebruik je nog meer naast opstellingen als het over relaties gaat?
Naast het helder krijgen van een dynamiek en onderzoek te doen binnen jouw achtergrond, werk ik met diverse manieren van systemisch werk. Dat kunnen traditionele vormen zijn, zoals familie opstellingen volgens Hellinger. Maar ook bijvoorbeeld Trauma Opstellingen. Of tafelopstellingen.
Daarnaast werk ik met Gestalt, vloerankers, Voice Dialogue en het onderzoeken van de dynamiek tussen mij en jou in; het kan allemaal een plek krijgen binnen een sessie.
Binnenkort staat er op mijn nieuwe website over psycho-educatie meer te lezen over diverse werkvormen.
Geef je ook relatietherapie?
Nee, ik geef geen relatietherapie. Wat wel kan, is dat je samen (met je partner) een of twee sessies neemt, waar we de dynamiek binnen de relatie helder krijgen. Vervolgens ga je apart aan de slag om binnen jouw achtergrond en hechtingsstijl zaken op orde te brengen. En te helen.
Vervolgens komen we na een aantal sessies weer samen om de stand van zaken te bekijken en nieuwe doelen te stellen. Deze cyclus herhaalt zich een aantal maal.
Ik wil graag een losse opstelling doen. Kan dat?
Ja, dat kan. Omdat het maken van het genogram onderdeel uitmaakt van de sessie, raad ik aan om 2 uur uit te trekken voor een sessie. Of 2 keer langs te komen.
De eerste keer voor het genogram. En als de tijd het toelaat vast een kleine opstelling. In de tweede sessie kijken we dan naar een grotere opstelling.
Ik wil graag meer kennis opdoen over mijn hechtingsstijl. Hoe werkt dit?
Psycho-educatie is een vast onderdeel van de sessies. Als je alleen psycho-educatie wilt, dan kun je dat natuurlijk aangeven. Je krijgt na onze bijeenkomst dan ook een uitwerking op papier van wat we bespraken.
Kijk ook eens bij de Online Mogelijkheden. Want ik bied online ook support aan op het gebied van psycho-educatie.
Via mijn online platform www.slowsouldiving.nl bied ik verder ondersteuning aan op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Je vindt hier diverse modules vol psycho-educatie, oefeningen en meditaties, waarbij je op eigen gelegenheid en tempo je binnenwereld verder ontdekt. Met facultatief online support.
Werk je ook met kinderen?
Nee, mijn specialisme ligt op het gebied van karakterstijlen en systemisch werk. Kinderen onder de 16 zijn nog zo in ontwikkeling, dat vraagt vaak om een andere benadering.
Ik werk wel met studenten vanaf 18 jaar, afhankelijk van de hulpvraag en situatie.
Ik ben alleenstaand, maar wil graag kijken naar relationele zaken. Kan dat?
Uiteraard. De meeste therapie gaat over relationele zaken. Zelfs als er “slechts” sprake is van stress.
Oude relaties, gewenste relaties, vriendschappen, moeite met het krijgen van een relatie of onduidelijke stagnaties: het zijn allemaal gebieden die een onderzoek verlangen.
Ik hoor veel over "Werken met het verlangen” als het gaat om opstellingen. Hoe zit dat?
Franz Ruppert, een Duitse psychiater en leerling van Bert Hellinger, de grondlegger van familieopstellingen, werkte met het verlangen als uitgangspunt voor een opstelling.
Hij ontdekte dat wanneer iemand verstrikt is in het familiesysteem, er sowieso geen contact is met het verlangen. De extra dimensie die hiermee werd toegevoegd in een opstelling, is iets waar ik graag mee werk.
Soms is het beter om het verlangen te vervangen door “de ziel¨, “de oermoeder/oervader” of “het innerlijk kind”. Dit wijst zich meestal uit voor of tijdens de opstelling.
benieuwd wat er onder de radar speelt?
Werken binnen het gebied van je relatie, het gezin van herkomst of bijvoorbeeld een werksituatie is bijna altijd complex en veelzijdig. De ervaring leert dat minimaal 3-4 sessies nodig zijn een gewenste beweging op gang te krijgen. Ben je bereid je tijd, ruimte en aandacht te geven aan deze gebieden? En vind je het prettig dat er iemand meekijkt?
Adres:
Den Haag
Breda
Telefoon:
06 – 51 98 48 20
Email:
contact@bodymindtherapy.nl